Ölüm Korkusu (Vertigo)

Ölüm Korkusu (Vertigo), 1958 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı Vertigo (İng. baş dönmesi) olan film 2 Ocak 1961'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir. Fransız yazarlar Pierre Boileau ve Thomas Narcejac'ın 1954'te birlikte yazdıkları D'entre les morts adlı romandan uyarlanan filmi Alfred Hitchcock yönetmiş, başlıca rollerini James Stewart, Kim Novak ve Barbara Bel Geddes paylaşmışlardır. "Vertigo", 1989 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.

Yönetmen: Alfred Hitchcock

Yapımcı                : Alfred Hitchcock

Senarist Eser: Boileau-Narcejac

Senaryo: Alec Coppel, Samuel A. Taylor

Oyuncular: James Stewart, Kim Novak, Barbara Bel Geddes, Tom Helmore

Müzik: Bernard Herrmann

Görüntü yönetmeni: Robert Burks

Kurgu: George Tomasini

Dağıtıcı: Paramount Pictures, Universal Pictures, United International Pictures

Türü: Gerilim

Renk: Siyah-beyaz

Çıkış tarih(ler)i: 9 Mayıs 1958, San Francisco, 2 Ocak 1961, Türkiye (Konak Sineması)

Süre: 128 Dakika

Dil: İngilizce

Bütçe: 2.479.000 dolar

Konusu

San Francisco polislerinden Dedektif Scottie Ferguson (James Stewart) bir suçluyu kovalarken damdan düşen ortağını kurtaramaz ve kendisinde yükseklik korkusu başlar. Polisliği bırakan ve özel dedektif olan Scottie'yi, eski okul arkadaşı Gavin Elster karısını takip etmesi için tutar. Scottie, genç kadının peşinden San Francisco'ya döner. Arkadaşının anlattıklarına göre eşi bazen sanki içine kapanıyor, alışık olmadık davranışlar sergiliyordur. Scottie arkadaşının karısı Madeleine'i (Kim Novak) izlemeye başlar. Gerçekten de kadın garip davranmakta, bir resim müzesindeki özel bir resim önünde, resme bakarak saatlerini geçirmektedir. Dedektif resimdeki kişinin geçen yüzyılda yaşayan bir asilzade kadın olduğunu öğrenir. Madeleine ise tamamen bu kadını kendine örnek almakta onun gibi giyinmekte, onun gibi olmaya çalışmaktadır, hatta onun yaptığı gibi intihar etmek istemektedir! Scottie olaylara derinlemesine inince kendi akıl sağlığı da bozulmaya başlar ama sorunu da çözmeyi başarır.

Film Hakkında Bilgiler

Vertigo,tıpta başdönmesi demektir.Film Pierre Boileau ve Pierre Ayraud tarafından yazılan "D'Entre Les Morts" isimli bir kitaptan sinemaya aktarılmıştır. Film çıktığı dönemde pek olumlu yorumlar alamasada daha sonradan özelliklede film eleştirmenlerince sinema tarihinin en önemli filmleri arasına girmiştir ve AFI En İyi 100 Film Listesi'nde 1988 yılında 62.sırada iken 2007 yılındaki listede 52.sıraya yükselmiştir.Filmde kullanılan, geri giden kameranın zoom yapması tekniği, sinema tarihine Vertigo Hareketi olarak geçmiş ve günümüzde oldukça moda olmuştur.Alfred Hitchcock başrol için Kim Novak'ı seçmesinin nedenini şöyle açıkladı:"Masum ve klas suratının altında yatan fahişe ruh ifadesine sahip olması." Filmdeki plaj sahnesi 2002 yılında filmlerdeki "gelmiş geçmiş en şık sahne" unvanı almıştır.Ayrıca Kim Novak'ın Vertigo'daki performansı çoğu eleştirmene göre beyaz perdedeki en iyi performans olarak gösteriliyor.Vertigo'nun En İyi Sanat Tasarımı ve En İyi Ses dallarında ikide Oscar adaylığı bulunmaktadır.

Adlandırma

Hitchcock'un bu 1958 tarihli filminin İngilizce özgün adı baş dönmesi anlamına gelen Vertigo dur. Film çevrildikten 2,5 yıl sonra 2 Ocak 1961'de Türkiye'de Ölüm Korkusu adıyla sinemalarda gösterime girmişti (İstanbul Konak sineması). Filmin başrol oyuncularından James Stewart'ın filmde bir anksiyete bozukluğu vardır. Yüksek yerlerde bulunmaktan aşırı derecede korku ve endişe duyar, yüksek binalara çıktığında başı döner. Yani bir tür "yükseklik korkusu" vardır. Bu nedenden olsa gerek filmin türkçe adı bazı internet sitelerinde yanlış olarak Yükseklik Korkusu şeklinde yazılmıştır. Oysa o tarihlere ait gazete ve dergi arşivlerinde ve sinema kitaplarında film bu isimle anılmaz.

Bir de Amerikalı komedyen Mel Brooks'un, Hitchcock'un söz konusu bu filminin parodisini yaptığı 1977 tarihli High Anxiety filmi vardır. Bu film 1982'de Türkiye'de özgün adının tam çevirisiyle, yani Yükseklik Korkusu adıyla gösterime girmiştir. Filmin adlandırılmasındaki karışıklık buradan da kaynaklanıyor olabilir.

Aralık 28, 2015